Ropne zapalenie skóry z ang. Pyoderma (z greckiego: “pyo“ – ropa i “derma“ – skóra) to problem często występujący u psów. Zwykle są to zmiany wtórne do innego procesu chorobowego skóry, dlatego też w przypadku ropnego zapalenia skóry konieczne jest zawsze określenie przyczyny pierwotnej. Istnieje wiele różnych postaci ropnego zapalenia skóry w zależności od okolicy, głębokości czy obrazu klinicznego i każda z tych postaci ma swoją odrębną nazwę. Odzwierciedla to wiele różnych „twarzy”, jakie może przybrać ta choroba skóry, oraz możliwe trudności w postawieniu rozpoznania. W procesie diagnostycznym, opracowywaniu planu postępowania i długości leczenia najbardziej przydatna jest tradycyjna klasyfikacja ropnych zapaleń skóry w zależności od głębokości zmian. Ryc. 1: W przebiegu zmian w powierzchownym ropnym zapaleniu widoczne są grudki, krosty, strupy, kryzki naskórkowe i przebarwienia.; Zdjęcie: dr C. Lorente Ropowica powierzchniowa obejmuje naskórek określonej okolicy ciała, np. fałdy skórne, przestrzenie międzypalcowe i międzyopuszkowe. W jej przebiegu występuje świąd, rumień, wysięk, nieprzyjemny zapach, ale także mogą pojawić się znacznie poważniejsze zmiany takie jak nadżerki i owrzodzenia. Leczenie ropowicy powierzchownej opiera się na stosowaniu miejscowych środków antyseptycznych oraz kontrolowaniu nasilenia świądu i zapalenia. Ropowica powierzchowna może obejmować naskórek, górne warstwy skóry właściwej oraz mieszki włosowe. Charakterystyczne zmiany w przypadku ropnego zapalenia skóry tego typu to: łysienie, grudki, krosty, kryzki naskórkowe, łuszczenie, strupy i często świąd. Leczenie, oprócz leczenia przyczyny pierwotnej, polega na stosowaniu miejscowych środków antyseptycznych i antybiotyków miejscowych lub ogólnoustrojowych. Ropowica głęboka obejmuje wszystkie warstwy skóry, w tym warstwę środkową i głęboką skóry właściwej i mogą się rozprzestrzeniać nawet do tkanki podskórnej. Zmiany są na ogół bolesne, najczęściej są to: wypełnione ropą pęcherze, guzki, miejscowe obrzęki, wyłysienia, owrzodzenia i przetoki z krwistą, krwisto-ropną lub ropną wydzieliną. W przypadku ropowicy głębokiej niezbędne jest wdrożenie antybiotyków ogólnoustrojowych na podstawie wyników badania bakteriologicznego i antybiogramu. Poniżej opisano szczegółowo różne rodzaje ropowic pod kątem cech klinicznych. Ropowica powierzchniowa: a) Zespół przerostu bakteryjnego klinicznie charakteryzuje się rozlanym rumieniem, łuszczeniem i tłustym wysiękiem o białawym lub żółtawym zabarwieniu oraz nieprzyjemnym zapachu. Zmianom tym często towarzyszy świąd. Najczęściej zmiany występują na brzuchu, małżowinach usznych, w przestrzeniach międzypalcowych i międzypoduszkowych. b) Wyprzenie (intertrigo) lub ropowica fałdów skóry spowodowane są ocieraniem się o siebie fałdów skóry, wilgocią i temperaturą, co sprzyja namnażaniu się bakterii. Nazwa danej postaci zapalenia wskazuje na lokalizację zmienionej chorobowo okolicy, np.: wyprzenie fałdów twarzowych, ogonowych czy sromowych. W zmienionych miejscach skóra jest wilgotna, tłusta, może występować rumień oraz białawy, cuchnący wysięk. Przy ciężkich postaciach mogą wystąpić nadżerki i owrzodzenia. Ryc. 2: Ropne zapalenie skóry (wyprzenie ropne) fałdów twarzowych u buldoga angielskiego z atopowym zapaleniem skóry.; Zdjęcie: dr C. Lorente c) Ropno-urazowe zapalenie skóry, hot spot lub ostre sączące zapalenie skóry jest spowodowane bardzo silnym ogniskowym bodźcem świądowym, co powoduje lokalne urazy, zmiany nadżerkowe, wrzodziejące i wysiękowe oraz ogniskowe wyłysienie. Jest to bardzo ostry proces o znacznym nasileniu, który generuje nie tylko świąd, lecz także intensywny ból w danej okolicy. Jedną z najczęstszym przyczyn pierwotnych są ukąszenia pcheł. Rozpoznanie stawiane jest na podstawie obrazu klinicznego w połączeniu z wynikami badania cytologicznego. W obrazie cytologicznym widoczne są bakterie, zwykle ziarniaki, rzadko pałeczki, na ogół przy braku komórek zapalnych. Komórki zapalne, głównie zdegenerowane neutrofile są zwykle obecne w przypadkach nadżerek/owrzodzeń i wskazują na intensywny proces zapalny, który należy leczyć lekami przeciwzapalnymi (zazwyczaj miejscowymi kortykosteroidami). Niektóre przypadki mogą wymagać kilkudniowego podawania kortykosteroidów ogólnoustrojowych (w zależności od obrazu klinicznego). Leczenie polega na zapewnieniu higieny dotkniętego obszaru i stosowaniu środków antyseptycznych wraz z miejscowymi kortykosteroidami w przypadku zapalenia. Zawsze należy zidentyfikować przyczynę pierwotną i wdrożyć odpowiednie leczenie. Uwaga: Stosowanie antybiotyków nie jest konieczne Ropowica powierzchowna a) Liszajec (impetigo) objawia się u szczeniąt krostami zlokalizowanymi zwykle wyłącznie na brzuchu. U starszych psów z obniżoną odpornością można zaobserwować podobny proces, ale o cięższym przebiegu, z dużymi wiotkimi lub napiętymi krostami (liszajec pęcherzowy). b) Bakteryjne zapalenie mieszków włosowych jest najczęstszą postacią ropnego zapalenia skóry psów. W wyniku zmian zapalnych w mieszkach włosowych powstają ogniskowe, wieloogniskowe lub uogólnione wyłysienie z możliwą obecnością grudek, krost, strupów i kryzek naskórkowych. Towarzyszy temu świąd niezależnie od przyczyny pierwotnej. c) Powierzchowne rozszerzające się ropne zapalenie skóry charakteryzuje się zmianami w postaci grudek, krost i kryzek naskórkowych. Kryzki naskórkowe mogą być bardzo duże, ze znacznym rumieniem i złuszczaniem naskórka na obrzeżach. Zakażenie powoduje świąd w okolicy zmian. Ryc. 3: Kryzki naskórkowe; Zdjęcie: dr C. Lorente d) Skórno-śluzówkowe zapalenie ropne objawia się odbarwieniem postępującym w kierunku nadżerek-owrzodzeń oraz tworzeniem się strupów. Zmiany występują na połączeniach śluzówkowo-skórnych, przede wszystkim na wargach, ale czasem także na nosie, powiekach, sromie, czole i na skórze okolicy okołoodbytowej. Głównymi rozpoznaniami różnicowymi w tym przypadku są toczeń rumieniowaty krążkowy (ang. discoid lupus erythematosus DLE) i chłoniak epiteliotropowy skóry (ang. cutaneous epitheliotrophic lymphoma CEL). Postawienie właściwego rozpoznania jest niezwykle ważne, ponieważ rokowanie i leczenie tych trzech chorób jest zupełnie inne. Rozpoznanie stawiane jest na podstawie obrazu klinicznego i badania biopsji skóry. Przed pobraniem biopsji zaleca się wstępne leczenie antybiotykami ogólnoustrojowymi przez co najmniej tydzień, w celu zmniejszenia zmian histopatologicznych związanych z możliwym wtórnym powikłaniem bakteryjnym w przypadku DLE i CEL. Ryc. 4: Proszę zwrócić uwagę na obecność bakterii (ziarniaki w komórkach) wewnątrz neutrofili.; Zdjęcie: dr C. Lorente W przypadku obecności krost rozpoznanie opiera się na obrazie klinicznym i badaniu cytologicznym. W preparatach cytologicznych obserwuje się obecność bakterii w neutrofilach. Przypadki bakteryjnego zapalenia mieszków włosowych bez krost czy kryzek naskórkowych są trudniejsze do rozpoznania, ponieważ tylko biopsja może dać pewność co do postawionej diagnozy. Główne rozpoznania różnicowe dla bakteryjnego zapalenia mieszków włosowych to nużyca i zakażenie dermatofitami. Protokół diagnostyczny wymaga zatem wykonania trichogramu w celu zbadania obecności odlewów mieszków włosowych (wskazujących na zapalenie mieszków włosowych) i braku nużeńców (wykluczenie nużycy) oraz elementów grzybiczych lub zniszczenia struktury łodygi włosa. Jeśli głównym podejrzeniem jest dermatofitoza, należy przeprowadzić hodowlę w kierunku dermatofitów lub badanie PCR w kierunku dermatofitów. W leczeniu liszajca młodzieńczego zwykle wystarczą miejscowe środki antyseptyczne, najlepiej w formie kąpieli. Inne powierzchowne ropne zapalenia skóry o uogólnionej postaci wymagają miejscowego leczenia środkami antyseptycznymi i ogólnoustrojowej antybiotykoterapii. Przy ograniczonych zmianach może wystarczyć samo leczenie antyseptyczne a w razie potrzeby można dodatkowo wprowadzić miejscowe stosowanie antybiotyków. Ropne zapalenie śluzówkowo-skórne jest szczególnym procesem, bo chociaż jest to zapalenie powierzchowne wymaga długotrwałej antybiotykoterapii. Ropowica głęboka a) Czyraczność. Kiedy zakażenie bakteryjne powoduje znaczące zmiany mieszków włosowych, dochodzi do ich pękania lub czyraczności. Prowadzi to do pogłębienia zakażenia do warstwy środkowej i głębokiej skóry właściwej i powstania reakcji na ciało obce związanej z uwolnieniem włosa i keratyny do skóry właściwej. To z kolei prowadzi do ropno-ziarniniakowych zmian, które klinicznie mają postać guzków, przetok, wrzodów i strupów. b) Ropnie to otorbione skupiska ropy i tkanki martwiczej, które w obrazie klinicznym widoczne są jako rumieniowate, gorące i bolesne guzki. Zwykle spowodowane są penetracją czynników bakteryjnych przez rany kłute lub ugryzienia. c) Zapalenie tkanki łącznej jest zakażeniem i zapaleniem rozlanym obejmującym tkankę podskórną, zwykle miejscowym, ale bywa też odgraniczone. Towarzyszy mu obrzęk, ból i podwyższona temperatura danego obszaru. Warto zwrócić uwagę na młodzieńcze zapalenie tkanki łącznej, które nie jest procesem zakaźnym, a immunologicznym, wymagającym leczenia lekami przeciwzapalnymi/immunosupresyjnymi. Podstawą do rozpoznania ropowicy głębokiej jest obraz kliniczny, badanie cytologiczne, biopsja skóry oraz badanie bakteriologiczne. W obrazie cytologicznym czyraczności widoczny jest ropno-ziarniniakowy odczyn zapalny na ciało obce wywołany pęknięciem mieszków włosowych. Odczyn ten składa się w znaczącym stopniu z neutrofili i makrofagów, na ogół z udziałem eozynofili. Ryc. 5: W cytologii na ropno-ziarniniakowe zapalenie wskazuje obecność licznych neutrofili i makrofagów.; Zdjęcie: dr C. Lorente W preparatach cytologicznych pobranych ze zmian głębokich nie jest łatwe zaobserwowanie bakterii. W przypadku ropni widoczne w cytologii zapalenie ma neutrofilowy charakter z obecnością licznych bakterii wewnątrz komórek i poza nimi. Leczenie głębokiego ropnego zapalenia skóry wymaga stosowania antybiotyków ogólnoustrojowych w oparciu o wyniki badania bakteriologicznego i antybiogramu. W przypadku ropni konieczne jest jego chirurgiczne oczyszczenie oraz antybiotykoterapia. Czas trwania leczenia antybiotykami będzie zależał od głębokości zakażenia. W przypadku powierzchownych ropnych zapaleń skóry zwykle konieczne jest 3-4-tygodniowe leczenie, a w przypadku głębokich zmian leczenie trwa minimum 6-8 tygodni. Po wyleczeniu objawów klinicznych (całkowity brak zmian) leczenie należy kontynuować przez kolejne siedem dni w przypadku zakażeń powierzchownych i co najmniej 14 dni przy zakażeniach głębokich. Głównym czynnikiem bakteryjnym w ropnych zapaleniach skóry psów jest Staphylococcus pseudointermedius. Z tego względu przy pierwszym epizodzie zakażenia skóry niezagrażającego życiu, ze zmianami klinicznymi i cytologią wskazującymi na powierzchowne ropne zapalenie skóry, gdy jednocześnie nie ma podstaw do podejrzenia oporności bakterii, do leczenia można empirycznie wybrać cefalosporyny I generacji lub amoksycylinę/kwas klawulanowy. Uwaga: nigdy nie należy stosować antybiotyków drugiego rzutu (np. chinolony) lub trzeciego rzutu bez badania bakteriologicznego i antybiogramu. Masowe stosowanie antybiotyków jest zaniedbaniem i prowadzi do rozwoju oporności bakterii. Hodowla bakterii i antybiogram są niezbędne w następujących przypadkach: głębokiego ropnego zapalenia skóry lub zakażeniu zagrażającemu życiu; brak zgodności między objawami klinicznymi a badaniem cytologicznym; obecności bakterii pałeczkowatych w cytologii; zakażenia nieustępujące po antybiotykoterapii empirycznej; choroby lub leczenia immunosupresyjnego; niegojącej się rany zakażenia po zabiegu chirurgicznym lub leczeniu szpitalnym Zasadniczo większość ropowic jest wtórna do innej dermatologicznej lub pierwotnej choroby ogólnoustrojowej, którą należy zbadać, zdiagnozować i leczyć, aby uniknąć nawrotu procesu. Chorobami, które najczęściej wywołują ropne zapalenie skóry są choroby alergiczne, często występuje ono również przy zaburzeniach endokrynologicznych, niedoczynności tarczycy i nadczynności kory nadnerczy. Niemniej każda choroba skóry może wywołać nadmierny wzrost bakterii, prowadząc do wtórnego zakażenia bakteryjnego. Pierwotne i idiopatyczne nawracające ropowice występują rzadko i rozpoznaje się je po wykluczeniu innych potencjalnych chorób pierwotnych. W przypadku idiopatycznego nawracającego ropnego zapalenia skóry konieczna jest często długotrwała antybiotykoterapia i dostosowanie schematów leczenia w celu zapobiegania nawrotom. dr Carmen Lorente, DVM, PhD, DipECVDR
torbiele skóry u psów nie są ogólnie niebezpieczne, ale jeśli się zarazić, nadszedł czas, aby zobaczyć się z weterynarzem., Zdjęcie: s2ublack Jak wygląda torbiel u psa? znajduje się na powierzchni skóry lub tuż pod powierzchnią. czuje się jak okrągły guzek. jest miękki lub wypełniony płynem.
Choroby skóry u psa mogą być wywołane przez pasożyty, grzyby, bakterie, wirusy oraz zatrucia. Mogą być również efektem ubocznego działania leków, zaburzeń czynności wątroby, nerek i gruczołów dokrewnych. Zdarza się, że choroby skóry u psa są sumą złego odżywiania oraz reakcji alergicznych. Spis treści - kliknij Zmiany skórne u psa – objawy Najczęstszymi objawami chorób skórnych u psa są zmiany widoczne na skórze zwierzęcia:pryszcze u psastrupki na skórze psawypadanie sierści u psagrudki i krosty u psawysypka u psa (pokrzywka)Wśród innych objawów wymienić należy:pękanie i krwawienie skóryświąd o różnym nasileniurogowacenie skórytrzepanie głowąliszaj u psapojawienie się przeczosów (czerwone ślady po drapaniu) i bliznłuszczenie się skóryzaczerwienienie wargmatowa sierśćkryzki naskórkoweobrzęk naczyniowy Szukasz karmy dla psa alergika? Zmiany skórne u psa – przyczyny Istnieje bardzo wiele przyczyn dermatoz u czworonogów. Choroby skóry u psów mogą wynikać z nabytych schorzeń, genetyki oraz uszkodzeń mechanicznych warstw skóry. Przyczynami zmian skórnych u psa są:zaburzenia hormonalne (nadczynność tarczycy, choroba Cushinga – nadczynność kory nadnerczy)infekcje bakteryjne i wirusowe (drożdżyce i grzybice skóry)infekcje pasożytnicze (roztocza, pchły)schorzenia wewnętrzne (nowotwory)poparzenie słonecznezaburzenia zachowania psa (problemy behawioralne o podłożu autodestrukcyjnym: gryzienie,wygryzanie, wylizywanie)alergia u psa:alergia pokarmowa na składniki pożywienia lub w wyniku niedoborów żywieniowych;alergia na pogryzienie owadów, pajęczaków;alergia kontaktowa lub wziewna na trujące rośliny dla psa, chemię ogrodową i domową;alergia na leki – szczególnie antybiotyki, leki przeciwgrzybicze, substancje odkażające;alergia na środki pielęgnacyjne i ochronne (szampony, obroże przeciwkleszczowe) Atopowe zapalenie skóry u psa Atopowe zapalenie skóry u psa to najczęściej występujący rodzaj alergii u czworonogów, mającej podłoże genetyczne. Atopowe zapalenie skóry związane jest najczęściej z alergią na substancje wziewne oraz u psa objawia się silnym świądem w okolicach uszu, nasady ogona i łap. Atopia wywołuje reakcje psa w postaci drapania, a co za tym idzie, pojawiają się podrażnienia i obrzęk, często rany zaczynają się sączyć. Atopowe zapalenie skóry u psa objawia się także potrząsaniem głową (bardzo częsty przy AZS u psa stan zapalny uszu) i starannym wylizywaniem kończyn i przestrzeni międzypalcowych, jako kolejne konsekwencja występującego świądu skóry. Jasno umaszczone psy intensywnie liżąc określone okolice, zmieniają barwę sierści na rdzawą. Dostrzeżenie tej zmiany w wyglądzie psa bez innych dolegliwości świadczy przeważnie o atopowym zapaleniu skóry u psa. Swędzenie zadu i okolic odbytu także może sugerować atopowe zapalenie skóry u psa. Saneczkowanie oraz wylizywanie tych okolic może być sygnałem świadczącym o alergii. W przypadku takich objawów warto zwrócić uwagę czy pies drapie również uszy i wygryza łapy. Wtedy prawdopodobieństwo atopii u psa jest bardziej prawdopodobne. Samodzielne objawy tarcia zadem o ziemię i wylizywania odbytu może sugerować opiekunowi zarobaczenie lub problem z gruczołami okołoodbytowymi, a nie atopowe zapalenie skóry u psa. Ropne zapalenie skóry u psa Bakteryjne ropne zapalenie skóry u psa powstaje w wyniku samouszkodzeń, zapalenia skóry w miejscu połączeń skóry i błon śluzowych lub pod wpływem nawracającego zapalenia skóry (czyraczność) w przestrzeniach międzypalcowych psa. Ropne zapalenie skóry u psa przez fakt bardzo częstego występowania nie może być traktowane jako ostateczne rozpoznanie choroby, gdyż z reguły jest związane z atopowym zapaleniem skóry u psa (atopia u psa). Sygnałem ostrzegawczym jest przede wszystkim świąd i wystąpienie zmian skórnych u psa (czerwone, okrągłe, łuszczące się placki) jako pokłosie alergii pokarmowej u psa. Ropne zapalenie skóry u psa przybiera postać nawracającą, zwłaszcza jeśli towarzyszą mu choroby współistniejące takie jak AZS u psa, otyłość czy zaburzenia endokrynologiczne (zaburzenia hormonalne). Do ropnego zapalenia skóry predysponują psy, które mają nadmiernie pofałdowaną skórę, gdzie może dochodzić do nieprawidłowego ocierania fałd, zachodzących pod nimi zmian mikrośrodowiskowych skóry oraz tworzenia modzeli w wyniku ucisku. Ropne zapalenie skóry u psa najczęściej rozwija się powierzchniowo, choć może obejmować głębsze warstwy skóry. Świerzb u psa Świerzb u psa to zaraźliwa choroba pasożytnicza, która rozwija się na powierzchni skóry (świerzbowiec uszny) lub w płytkich warstwach naskórka (świerzbowiec drążący). Objawem sugerującym pojawienie się świerzbowca u psa jest bardzo silny świąd skóry (sarcoptes scabiei) lub uszu (otodectes cyntois) oraz widoczne na skórze strupki, rumień i grudki w zależności od rodzaju świerzbowca u psa. Zmiany skórne u psa obejmują szczególnie głowę, jednak można je dostrzec także na kończynach, brzuchu i klatce piersiowej. Objawy zmieniają się wraz z postępem choroby na poświądowe. Pies zaczyna łysieć placami lub włos się przerzedza, na skórze widać przeczosy, otarcia, strupy. Świerzb u psa w postaci przewlekłej ujawnia inne zmiany skórne u psa: opuchliznę, liszaj, rogowacenie oraz zmiany jej barwy. Świerzbowiec u psa wyniszcza organizm. Pies chudnie, odczuwa permanentny ból i pieczenie, jest osłabiony, węzły chłonne są powiększone, a choroba skóry u psa toczy niemal całe jego ciało. W przypadku świerzbu usznego pogarsza się słuch lub pies głuchnie, ze skóry sączy się ciemny wysięk i zawsze diagnozuje się zapalenie wewnętrznego przewodu słuchowego. Nużyca u psa Nużyca u psa wywoływana jest przez największe z mikroskopijnych pasożytów zewnętrznych skóry – pajęczaki z rzędu roztoczy. Nurzec psi to jeden z trzech rodzajów roztoczy bytujących na skórze czworonogów, żywiąc się łojem i martwym naskórkiem. Zazwyczaj nużeniec u psa diagnozowany jest u szczeniąt poniżej pierwszego roku życia, ale może atakować psy w dowolnym wieku. Roztocza te wgryzają się w głąb skóry, powodując wtórne infekcje, ujawniające się na skórze w postaci wykwitów, łuszczącej się skóry, a z czasem powodując zgrubienia skóry pozbawione sierści, zlokalizowane na pysku, nasadzie ogona i bokach ciała. Nużeniec u psa nie ujawnia się w postaci objawów klinicznych do czasu, gdy nie wystąpią zaburzenia ze strony układu odpornościowego. Ta choroba skóry u psów jest zatem wtórną do innych przewlekłych chorób ( niedoczynność tarczycy, przewlekły stres, choroba nowotworowa). Nużeniec psi żyje na skórze każdego psa i w normalnych warunkach nie zagraża jego zdrowiu, ale i nie przynosi żadnych korzyści. Świąd w przebiegu nużeńca nie występuje, jeśli dodatkowo nie wystąpi wtórne zakażenie bakteryjne. Nużeniec psi nie przenosi się na ludzi i nie jest w stanie żyć bez żywiciela. Gronkowiec u psa Gronkowiec u psa bytuje na skórze i błonach śluzowych zwierzęcia. Gronkowiec to bakteria atakująca skórę w chwili jej uszkodzenia. Bakterie gronkowca mogą uaktywnić się w chwili urazów nabłonka, innych zakażeń skóry (w tym nużycy, pooperacyjne) czy zaburzeń odporności (tarczyca, łojotok). Gronkowiec u psa jest efektem zaburzeń homeostazy organizmu zwierzęcia, a jego głównym objawem jest tworzenie się włochatych grudek ropni, czyraków i krost. Wymienione zmiany na skórze zmieniają się z czasem w strupki na skórze psa, a po ich odpadnięciu tworzy się blizna, pozbawiona włosów. Zwykle gronkowiec przejawia się w formie ropnego zapalenia mieszków włosowych. Gronkowiec u psa najczęściej powoduje infekcję skóry krocza, śluzówki jamy ustnej, przestrzeni międzypalcowych i uszu, wywołując zapalenie ucha zewnętrznego. Trzeba pamiętać, że gronkowiec jest częścią normalnej mikroflory skóry i śluzówek psów (przekazywany do 8 godzin po porodzie szczeniakom), ale także głównym patogenem wywołującym infekcje skóry u psów, zwłaszcza osobników osłabionych lub chorych. Zmiany skórne u psa – profilaktyka Profilaktyka chorób skóry u psa obejmuje szereg działań mających na celu zapobieganie wystąpienia zmianom na skórze u psa, ale i ograniczenie ich rozwoju, jeśli już się pojawiły. Właściwa higiena własna i otoczenia utrudnia także namnażanie bakterii i pasożytów w przestrzeni użytkowej wszystkich domowników, co z kolei przyczynia się do systematycznego ich chorobom skórnym u psów można poprzez:odpowiednie żywienie psa np. poprzez stosowanie karm hipoalergicznych, zawierających wysokiej jakości składniki odżywcze (zapobieganie niedoborom) oraz stały dostęp do czystej wodyunikanie częstych kąpieli psa, jeśli nie są one koniecznedbanie o higienę sierści psa w tym świadomy dobór szamponów i środków pielęgnacyjnych skóry, przegląd i wyczesywanie sierści, utrzymanie czystości akcesoriów psa i higieny w domueliminacja czynników alergizujących (roztoczy poprzez sprzątanie, pcheł poprzez sprzątanie, stosowanie środków ochrony przed pasożytami zewnętrznymi lub wewnętrznymi, eliminacja alergenów pokarmowych w pożywieniu poprzez dietę eliminacyjną)zwalczanie i zapobieganie inwazją pchełPoza wymienionymi działaniami opiekun psa zawsze powinien podejmować leczenie, gdy zmiany skórne u psa są niewielkie oraz stosować się do zaleceń i czasu trwania terapii określonej przez lekarza weterynarii, bez względu na dostrzeżoną przez opiekuna poprawę stanu skóry Martiz, Gdy twój pies choruje, Warszawa Prelaud, Choroby alergiczne u psów, Wrocław Richter, Księga zdrowia psa i kota, Łódź 2018. Przeczytaj inne poradniki o zdrowiu psów i kotów
Rak krtani jest najczęściej wykrywany u osób po 45. roku życia. Z badań wynika, że jest aż dziesięciokrotnie częściej rozpoznawany u mężczyzn niż u kobiet. Lekarze wiążą to z faktem, że mężczyźni dużo częściej palą papierosy. Pierwsze objawy raka krtani są zazwyczaj bagatelizowane i przypisywane innym dolegliwościom.
Strona główna / Produkty otagowane „rak skóry u psa” / Strona 2 Wyświetlanie 10–18 z 55 wyników K9 Thorn Szelki dla psa Bravo Black duży pies 299,00zł Sprawdź sam Vidaxl Kojec dla psa srebrny 6,05 m²stalowy (3082231) 1 507,00zł Sprawdź sam Chaba Szelki Reg 0 30Cm Morska 13,99zł Sprawdź sam Pet Republic Dla Psów Dużych Ras Z Wątróbką I Warzywami 10X1250G 79,90zł Sprawdź sam Hill’S Prescription Diet Urinary Stress + Metabolic 3Kg 112,70zł Sprawdź sam Nature Land Siano Z Burakiem Dla Gryzoni I Królików 650 G 12,99zł Sprawdź sam Mac’S Kitten Zestaw Dla Kociąt Mix 3X400G 27,49zł Sprawdź sam Hunter Obroża Convenience Reflect Glow 69164 (47 – 55 Cm) Biało-Czarny 53,34zł Sprawdź sam Clausen Wabik Roedeercall Contact Na Sarny 189,00zł Sprawdź sam
5oJNVPs. 951t3073er.pages.dev/183951t3073er.pages.dev/47951t3073er.pages.dev/66951t3073er.pages.dev/46951t3073er.pages.dev/246951t3073er.pages.dev/64951t3073er.pages.dev/66951t3073er.pages.dev/361951t3073er.pages.dev/150
rak skóry u psa zdjęcia